به یاد کیان پیر فلک

کیان پیرفلک (۲۱ خرداد ۱۳۹۲ – ۲۵ آبان ۱۴۰۱) کودک ۹ سالهٔ ایرانی ساکن ایذه در خوزستان بود که در شامگاه ۲۵ آبان ۱۴۰۱، در پی حمله به بازار ایذه، در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران، در حالی‌که با والدین و برادر خردسالش در خودرو در راه بازگشت به خانه خود در ایذه بودند، هدف گلوله مأموران حکومتی نظام جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و کشته شد.گفته شده این کودک آرزو داشت مهندس رباتیک شود. منابع نزدیک به نظام او را قربانی حمله تروریستی معرفی کردند،کشته شدن او موجی از واکنش را در فضای مجازی و در میان چهره‌ها برانگیخت مراسم خاک‌سپاری او در ۲۷ آبان با حضور گستردهٔ مردم ایذه و با شعارهایی علیه نظام جمهوری اسلامی و سید علی خامنه‌ای برگزار شد کیان پیرفلک، کودک ۹ ساله‌ای بود که در جریان اعتراضات سراسری ایران در آبان ۱۴۰۱ (پس از قتل مهسا امینی) در شهر ایذه، استان خوزستان، جان باخت. او به‌عنوان یکی از چهره‌های نمادین سرکوب معترضان در رسانه‌های داخلی و بین‌المللی شناخته شد. گزارش‌های رسمی و روایت‌های خانواده‌اش در تضاد هستند: مقامات ایران مدعی شدند که او در حمله‌ای تروریستی کشته شده، در حالی که خانواده‌اش تأکید کردند نیروهای امنیتی با شلیک مستقیم به خودروی آن‌ها، کیان را کشتند. ⸻ تحلیل حقوقی بر اساس حقوق بشر بین‌المللی ۱. حق زندگی (Article 6, ICCPR) مطابق ماده ۶ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR)، که ایران نیز از امضاکنندگان آن است: “Every human being has the inherent right to life. This right shall be protected by law. No one shall be arbitrarily deprived of his life.” 🔹 حق زندگی به‌عنوان بنیادی‌ترین حق انسان، در مورد کیان نقض شده است. اگر روایت خانواده درست باشد و کیان با شلیک نیروهای حکومتی کشته شده باشد، این یک سلب خودسرانه و غیرقانونی از حق زندگی است. ⸻ ۲. حقوق کودکان (کنوانسیون حقوق کودک، CRC) ایران عضو کنوانسیون حقوق کودک است. طبق ماده ۳۸ این کنوانسیون: “States Parties shall take all feasible measures to ensure protection and care of children who are affected by an armed conflict.” 🔹 اگرچه اعتراضات داخلی را نمی‌توان دقیقاً «درگیری مسلحانه» دانست، اما اصل کلی محافظت از کودکان در برابر خشونت همچنان برقرار است. حضور یا مرگ یک کودک در یک درگیری یا سرکوب خیابانی، نشان‌دهنده نقض تعهد دولت در محافظت از کودکان است. ⸻ ۳. حق دانستن حقیقت و پیگیری قضایی (حقایق و پاسخگویی) حق خانواده برای دسترسی به حقیقت، عدالت و جبران خسارت در اسناد حقوق بشری بین‌المللی تأیید شده است. از جمله در اصول سازمان ملل درباره پیشگیری از مصونیت برای نقض شدید حقوق بشر (UN Principles to Combat Impunity). 🔹 با توجه به اینکه مقامات ایران مانع تحقیقات مستقل و شفاف شدند و روایت رسمی با شاهدان و خانواده در تضاد است، می‌توان این وضعیت را نقض حق دسترسی به عدالت دانست. ⸻ ۴. پاسخگویی دولت و مسئولیت بین‌المللی بر اساس حقوق بین‌الملل عرفی، هرگونه اقدام نیروهای حکومتی که منجر به مرگ شهروندان شود، در صورت نقض حقوق بشر، نیازمند بررسی، پیگرد و جبران است. 🔹 در مورد کیان پیرفلک، جامعه بین‌المللی از جمله سازمان ملل، نهادهای حقوق بشری و سازمان‌هایی مانند Amnesty International و Human Rights Watch خواستار تحقیق مستقل و پاسخگویی شدند. ⸻ نتیجه‌گیری: کشته‌شدن کیان پیرفلک ـ در صورتی که طبق روایت خانواده با شلیک نیروهای امنیتی انجام شده باشد ـ نه تنها نقض فاحش حقوق بشر، بلکه نقض تعهدات ایران در قبال حقوق کودکان و حق زندگی است. این اتفاق نمادی از عدم پاسخگویی سیستماتیک، سرکوب آزادی اعتراضات، و فقدان عدالت در رسیدگی به خشونت‌های حکومتی است. پرونده‌هایی مانند کیان، می‌توانند به‌عنوان مصداق جنایت علیه بشریت نیز توسط نهادهای بین‌المللی بررسی شوند، اگر الگوی گسترده و سیستماتیکی در سرکوب‌ها اثبات شود.